De gebonden heffingen zijn:

• afvalstoffenheffing;
• begraafrechten;
• rioolheffing;
• leges en rechten.

Afvalstoffenheffing

Het is onze taak om afvalstoffen van particuliere huishoudens in te zamelen. De kosten van de inzameling en verwerking van afvalstoffen betalen we uit de afvalstoffenheffing. Inwoners betalen de afvalstoffenheffing ook als ze geen afval voor inzameling aanbieden. Wij bepalen zelf de grondslag voor de berekening van afvalstoffenheffing, maar we moeten deze keuze wel vastleggen. Afval valt onder deelprogramma 3B Duurzaamheid (2.1.3).

In deze tabel ziet u hoe wij de kosten dekten:

De kosten zaten vooral in het daadwerkelijk inzamelen en verwerken van het huishoudelijke afval. Ook het scheiden van afval en het recyclen ervan valt hieronder. Circulus voert de inzameling en verwerking van afval uit voor Bronckhorst. Meer hierover heeft u gelezen in deelprogramma 3B Duurzaamheid (2.1.3). De afvalstoffenheffing dekte de kosten ruimschoots. Het vernieuwde Grondstoffenplan (de grote omslag) leidde tot een voordelig resultaat van € 677.000. Dit resultaat kwam tot stand door:

• Lagere kosten op de inzameling en verwerking van afval.
  In oktober 2020 is het Grondstoffenplan vastgesteld. Bij het opstellen van de begroting en afvalstoffenheffing 2021 (september 2020) waren de financiële gevolgen van het Grondstoffenplan nog niet bekend (€ 120.000 voordeel).
• Hogere opbrengsten uit PMD en oud papier.
  Een deel van de kosten betalen we uit de opbrengst van de grondstoffen. Papier, metaal en plastic leveren geld op. Die opbrengsten variëren, afhankelijk van de prijzen van het materiaal. Voor de inzameling van PMD ontvingen wij een vergoeding van het Verpakkingenfonds op basis van het ingezamelde gewicht. We zamelden meer PMD in dan verwacht (€ 114.000 voordeel). In de raming namen we geen opbrengst op voor de inzameling van oud papier. Eind 2020 bracht het oud papier vrijwel niets op, maar in de loop van 2021 steeg de opbrengst van het oud papier fors (€ 150.000 voordeel).
• Hogere opbrengst uit de afvalstoffenheffing.
  De opbrengst van het vastrecht viel hoger uit omdat een groter aantal huishoudens voor het vastrecht is aangeslagen dan waarmee in de berekening van de afvalstoffenheffing 2021 was gerekend (€ 206.000 voordeel).

Welke ontwikkelingen zagen wij?

We bepalen nieuwe tarieven op basis van het Grondstoffenplan 2021-2025

In oktober 2020 behandelde u het Grondstoffenplan 2021-2025 met daarin nieuwe tarieven voor de afvalstoffenheffing 2021. Het vaste tarief dat inwoners betalen voor de afval en grondstoffeninzameling steeg. Hierdoor dekten de inkomsten de kosten, na jaren van tekorten.

Voor het restafval geldt het principe van omgekeerd inzamelen

Inwoners brengen hun restafval weg naar ondergrondse containers. Voor restafval staan bij de milieuparkjes, maar ook op tal van andere locaties, ondergrondse restafvalcontainers. Inwoners die slecht ter been zijn of vanwege medische redenen hun restafval aan huis opgehaald willen hebben, kunnen bij de gemeente een aanvraag doen voor een zorgcontainer.

Begraafrechten

Deze rechten bestaan uit een vergoeding voor het gebruik van de begraafplaatsen en een vergoeding voor diensten van de gemeente. Dit heffen wij volgens de Verordening begraafrechten. Begraven en het onderhoud van graven valt onder deelprogramma 2B Aantrekkelijke leefomgeving (2.1.2).

In deze tabel ziet u hoe wij de kosten dekten:

Welke ontwikkelingen zagen wij?

We dekken met de begraafrechten minimaal 50% van de kosten

De kosten voor grafonderhoud kunnen niet voor 100% worden gedekt uit de begraafrechten omdat voor een groot aantal graven vanuit het verleden eeuwigdurend de onderhoudskosten is afgekocht. De minimale dekking van 50% was een besluit in de Programmabegroting vanaf 2021.

Rioolheffing

De gemeente zorgt voor het afvoeren van huishoudelijke afvalwater en regenwater en heeft ook de zorgplicht voor het grondwater. In de rioolheffing berekenen we de kosten door voor het verbeteren en in stand houden van het gemeentelijk rioleringsstelsel. Voor het berekenen van de rioolheffing volgen we het kostendekkingsplan van het Watertakenplan Olburgen 2018-2022' (AWPO). We hanteren één rioolheffing voor alle watertaken. De opbrengst gebruiken we volledig voor riolering, onderdeel van deelprogramma 2B Aantrekkelijke leefomgeving (2.1.2).

In deze tabel ziet u hoe wij de kosten dekken:

De kosten zitten vooral in het nakomen van onze gemeentelijke watertaken op het gebied van afvalwater, hemelwater en grondwater. Zo passen we wegen en straten zo aan dat het hemelwater bij hevige regenval vertraagd kan afvloeien. Dit voorkomt overbelasting van de riolering.

Welke ontwikkelingen zagen wij?

We investeren in afkoppeling van hemelwater

Om droogte tegen te gaan willen we dat het regenwater op de plek blijft en niet direct afgevoerd wordt via het riool. Daarom gaven we bij de lopende vervangingen voor riolering ook gelijk een afkoppelsubsidie aan inwoners van de aangesloten panden in die gebieden.

Leges en rechten

De leges en tarieven van de diverse rechten brengen we in rekening voor de taken en diensten die wij als gemeente uitvoeren. De opbrengsten mogen de kosten niet overstijgen. Voor een aantal tarieven stelt het Rijk een maximum vast, bijvoorbeeld voor de leges voor reisdocumenten en voor de leges voor akten.

We mogen kruissubsidiëring toepassen

De kosten voor de individuele diensten zijn moeilijk te bepalen. Daarom mag een gemeente een kostendekkendheid per dienst of per samenhangende groep van diensten nastreven. We moeten daarin wel een consequente lijn volgen. Zo kunnen wij kruissubsidiëring toepassen. Kruissubsidiëring betekent: we verhogen de tarieven van leges voor sommige diensten om daarmee de tarieven voor andere diensten laag te kunnen houden. Dit moet in lijn met de wet zijn.

We dekken de kosten per groep gelijksoortige producten

Dit noemen we de kostendekkendheid. De leges zijn in de tarieventabel van de legesverordening ingedeeld in drie titels:

1. Algemene dienstverlening.

2. Dienstverlening vallend onder de fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning.

3. Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn.

Hieronder ziet u de kostendekkendheid per titel. Bij de belastingvoorstellen lieten we voor de legesverordening het kostendekkingsplan per product van de Legesverordening (per recht) zien. De kosten en opbrengsten houden we niet bij op het niveau van een recht, maar op het niveau van een grotere activiteit binnen een titel. Niet alle rechten kunnen we dus een waarde geven.

In deze tabel ziet u hoe wij de kosten dekken:

De opbrengst is besteed in verschillende deelprogramma's. De opbrengsten van titel 1 en 3 (zoals paspoorten) gebruikten we voor burgerzaken, onderdeel van deelprogramma 4A Besturen (2.1.4). De opbrengsten van titel 2 (zoals omgevingsvergunningen) gebruikten we voor wonen en bouwen, onderdeel van deelprogramma 2A Passend wonen (2.1.1).

Welke ontwikkelingen zagen wij?

De nieuwe Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB) zijn uitgesteld

Op 1 januari 2022 zou de nieuwe Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (WKB) ingaan. Hierdoor kon veel veranderen binnen titel 2 Dienstverlening Fysieke leefomgeving. Beide wetten zijn (nog steeds) uitgesteld. De tarieven hiervoor zijn dus niet opgenomen of aangepast.

De kostendekkendheid van leges is van 20% naar 30% gegaan

In de Legesverordening 2021 verhoogden we de tarieven voor de leges van titel 2 met 28%.

Hiermee verhoogden we de mate van kostendekkendheid van die producten en liggen de tarieven rond het gemiddelde in de regio. De diensten die in de legesverordening zijn benoemd, zullen nooit kostendekkend worden. De verschuiving van lasten en baten tussen begroting en rekening laten geen afwijking zien in het kostendekkingspercentage. Het was geraamd op 30% (2020: 21%) en is nu 31% (2020: 22%).