Wat deden we in 2021 om de maatschappelijke doelen te bereiken?

We zijn energieneutraal in 2030

Inleiding

Bronckhorst wil in 2030 energieneutraal zijn. Dat betekent dat we alle energie die we verbruiken in de gemeente zelf opwekken. Weten wat er al is gedaan en waar nog kansen liggen? Bekijk het animatiefilmpje over de routekaart. Ook maakten we een interactieve routekaart , waarop goed te zien is welke mooie stappen al zijn gezet. Voor het realiseren van opwekking van duurzame energie is de netcongestie een groot knelpunt in de gemeente en de Achterhoek. Door de netcongestie kunnen veel projecten niet gerealiseerd worden, omdat de duurzame energie niet op het net kan worden aangesloten.

Resultaten

We bereiden ons voor op windenergie-initiatieven

We stelden lokale kaders voor windenergie-initiatieven vast. Door zelf spelregels voor windmolens op te stellen, houden we regie en kunnen we de belangen van inwoners beter bewaken. Met een enquête vroegen we inwoners hun mening over wind en hielden we online masterclass- en expertavonden. Het gebied Eldrik wezen we aan als eventueel toekomstig potentiegebied voor windenergie. We kozen ervoor terughoudend te zijn door, onder strenge voorwaarden, in de toekomst maar één windpark te overwegen. Voor de bouw van zes kleine windmolens (tot 25 meter) verleenden we vergunningen.

We werken mee aan de Regionale Energie Strategie

Samen met acht deelnemende gemeenten in de Achterhoek stemden we in met de Achterhoekse Regionale Energiestrategie 1.0. De regio wil in 2030 1,35 terrawattuur (TWh) aan duurzame energie opwekken met zon en wind. Voor Bronckhorst vormt de Routekaart Bronckhorst Energieneutraal 2030 de basis van onze inzet.

We zetten stappen voor de opwek van zonne-energie

We openden zonnepark De Baakermat in Baak. In dit zonnepark op het voormalige voetbalveld wordt voldoende energie opgewekt voor ruim 700 huishoudens. Bij het ontwerp gaven we veel aandacht en zorg aan de natuur, het aanzicht en recreatie. Inwoners kunnen profiteren van de opbrengsten uit het zonnepark.

Aan een lokale energiecoöperatie stelden we het terrein van de oude zuivering in Vorden beschikbaar voor de ontwikkeling van een zonnepark. Het terrein biedt ruimte aan ongeveer 550 panelen. Het is verhard en grotendeels omringd door groen en leent zich daarom uitstekend voor een klein zonnepark.

Voor de bouw van een zonnepark in Halle en twee ’Zon op Erf’ projecten in Zelhem verleenden we vergunningen.

We gingen van start met Energietuin De Langenberg. Samen met diverse partijen en omwonenden willen we een Energietuin aanleggen op de voormalige stortplaats De Langenberg in Zelhem. Dit is een multifunctionele plek waar meer gebeurt dan alleen duurzame energie opwekken. Het is ook een plek waar de natuur tot bloei komt.

Voor het programma Zonnige Bedrijven in de Achterhoek vroegen 27 bedrijven een scan aan.

We zetten stappen naar een duurzame, energieneutrale en leefbare woon- en werkomgeving

Samen met inwoners, verenigingen, (lokale) energiecoöperaties en ondernemers werkten we aan een duurzame, energieneutrale en leefbare woon- en werkomgeving. Om dit proces te stimuleren, boden we aan inwoners en ondernemers ook in 2021 een groot aantal mogelijkheden en ondernamen we zelf verschillende activiteiten:

• We bouwden het Op Morgen platform verder uit. De inwoners konden ook met de munten van de Op Morgen energiebox diverse energiebesparende producten ophalen bij zes lokale ondernemers.
• Via het Agem energieloket gaven energiecoaches tientallen inwoners online gratis advies over energie besparen in huis zonder dure maatregelen. Verschillende inwoners deden in het najaar mee aan de Achterhoekse Duurzame Huizenroute om anderen te inspireren met hun duurzame wooninitiatieven.
• We rondden het Energieproject op bedrijventerrein ’t Werkveld en bij ondernemers in Vorden af. We bezochten ruim 100 ondernemers en adviseerden over energiebesparing en verduurzaming. Een aantal bedrijven startte met de voorgestelde maatregelen.
• Ook stelden we subsidie beschikbaar aan gemeenschapsvoorzieningen, zoals dorpshuizen. Hiermee ondersteunden wij hen om te investeren in verduurzaming van hun accommodatie. Zij deden dat door de aanleg van zonnepanelen, isoleren, vervangen van apparatuur en het aanbrengen van duurzame verlichting.

We helpen inwoners financieel om hun woning te verduurzamen

Leningen vanuit Toekomstbestendig wonen werden via het Agem energieloket en het Stimuleringsfonds Volkshuisvesting Nederlandse gemeenten (SVn) beschikbaar gesteld. Wij verstrekten aan 49 inwoners een lening met een totaalbedrag van € 322.500.

We werken aan een aardgasvrij Bronckhorst

We stelden de Transitievisie Warmte vast. Samen met inwoners, dorpsbelangenorganisaties, energiecoöperaties, de netbeheerder en woningcorporaties gaan we stap voor stap naar een aardgasvrije gemeente. Met een bijdrage van het Rijk en de provincie startten we in de Bloemenbuurt in Zelhem en het stadje Bronkhorst met het realiseren van aardgasvrije proefbuurten. Stappen werden gezet om energie te besparen en zelf op te wekken. We zochten naar duurzame aanpassingen in een prettige leef- en woonomgeving zoals meer groen en biodiversiteit en de afvoer van regenwater. Eind 2021 lieten we in de Bloemenbuurt een energiepakket rondbrengen met verschillende energiebesparende producten. Lokale ondernemers hielpen bij het organiseren en het bezorgen.

In het stadje Bronkhorst deden we bij de meeste woningen een energieonderzoek. Samen met de woningeigenaren keken we welke energiebesparende maatregelen mogelijk waren.

We onderzochten de mogelijkheden en haalbaarheid van het gebruik van biogas als vervanging van aardgas. Het bleek dat er zeker mogelijkheden zijn voor biogas in het stadje Bronkhorst en Steenderen, omdat we beschikken over veel grondstoffen voor de productie van biogas.

We verminderen onze eigen CO₂-uitstoot

We verkleinden weer onze CO₂-voetafdruk. We verduurzaamden ons gemeentelijke wagenpark, waarmee de buitendienst zijn werk doet. Ook zorgde het thuiswerken vanwege corona ervoor dat medewerkers minder zakelijke kilometers reden. Uit de uitgevoerde audit in oktober bleek dat we in 2020 36,8% minder CO₂-uitstoot hadden t.o.v. van het referentiejaar 2018.

We voeren de risicodialoog klimaatadaptatie en maken een actieplan

Inleiding

Volgens de 'Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie 2018' is Nederland in 2050 klimaatbestendig en water robuust ingericht. Overheden moeten ervoor zorgen dat schade door hittestress, wateroverlast, droogte en overstromingen zo min mogelijk toeneemt door inwoners bewust te maken van het eigen aandeel dat ze hierin hebben. Daarnaast hebben overheden de plicht om te zorgen dat de openbare ruimte zo goed mogelijk bestand is tegen hittestress, wateroverlast, droogte en overstromingen. Het gaat hierbij om duurzaamheid en klimaatadaptatie in een aantrekkelijke leefomgeving. De uitgevoerde 'stresstest light' geeft ons inzicht in de gevolgen van klimaatverandering in onze gemeente.

Resultaten

We werken de stresstest light uit in een risicodialoog met onze inwoners

Wij voerden de risicodialoog uit. Wij maakten bewoners, zoals bij de Bloemenbuurt en de vitale kernen Hengelo en Steenderen bewust van de gevolgen van de klimaatontwikkeling. Binnen de gemeentelijke organisatie zorgde de dialoog dat klimaatontwikkeling en de daarmee gepaard gaande klimaatadaptatie een belangrijke plek kreeg in de omgevingsvisie om te zorgen dat de gemeente Bronckhorst in 2050 klimaatbestendig is.
In het Programmaplan droogte Achterhoek werkten diverse overheden en andere partijen, waaronder Natuurmonumenten, landgoedeigenaren, LTO en Vitens, samen aan een regionale aanpak van de droogte in de Achterhoek. Voorbeelden hiervan zijn de Landgoederenzone Baakse Beek en ’t Klooster. In 2021 zijn hierin flinke stappen gezet en in de komende jaren wordt dit verder uitgewerkt.

We koppelen waar mogelijk ons regenwater af

Om de wateroverlast niet verder te laten toenemen is bij de vaststelling van het Watertakenplan 2018-2022 opgenomen dat vóór 2050 30% van alle verharding van het gemengde riool is afgekoppeld. Dat betekent dat we gemiddeld 2,4 ha per jaar voor openbaar en particulier terrein afkoppelen. We koppelden 1,25 ha particulier en 1,5 ha openbaar terrein af. Met de gezamenlijke 2,75 ha is de doelstelling voor 2021 gehaald.
Omdat eind 2022 het huidige Watertakenplan afloopt zijn we eind 2021 met de gemeenten Doesburg en Rheden en het waterschap Rijn en IJssel gestart met het opstellen van een nieuw Watertakenplan voor de jaren 2023-2027.

We lossen knelpunten in het riool op

We lieten een Systeemoverzicht Stedelijk Water opstellen als vervanger van het huidige basisrioleringsplan. De knelpunten die hieruit naar voren kwamen pakken we de komende jaren op en de benodigde maatregelen komen in het nieuwe Watertakenplan.
Door deze maatregelen verminderde de wateroverlast op deze locaties verminderd en voldoen die locaties aan de vastgestelde Streefwaardentabel Wateroverlast.

Wij verzamelen onze grondstoffen zo duurzaam mogelijk in

Inleiding

We maakten in 2021 een grote omslag om het restafval te verminderen en tot een kostendekkende afvalstoffenheffing te komen.

Resultaten

De afvalstoffenheffing dekt de kosten van de afval- en grondstofinzameling

De afvalstoffenheffing dekte de kosten. De grote omslag leidde dit jaar tot een positief resultaat van € 677.000. Dit resultaat kwam tot stand door:

• lagere kosten op de inzameling en verwerking van afval
• hogere opbrengsten uit PMD en oud papier
• een hogere opbrengst uit de afvalstoffenhefing dan geraamd

We stellen voor om dit resultaat te gebruiken voor een voorziening vervangingsinvesteringen ondergrondse containers om toekomstige kosten als gevolg van vervanging van ondergrondse afvalcontainers op te vangen. En daarnaast een deel als egalisatievoorziening grondstoffen. Deze voorziening maakt verrekening van specifieke kosten van inzameling en verwerking van huishoudelijke afvalstoffen en ontvangen bijdragen over meerdere begrotingsjaren mogelijk.

We hebben maximaal 30 kg restafval per inwoner per jaar in 2025

Per 1 januari 2021 schaften wij de ’keuze container’ af. Iedereen, behalve mensen met een medische indicatie, brengt het restafval nu naar een ondergrondse container. Dit zorgde voor een verdere daling van de hoeveelheid restafval.
Uit een onafhankelijk landelijk vergelijkingsonderzoek bleek dat Bronckhorst van 168 gemeenten het beste milieuresultaat behaalde. We scheidden ons afval goed: In 2020 werd 86% van het afval gescheiden. Ook hadden we weinig restafval. De inwoners van onze gemeente produceren in 2020 nog maar 47 kilo restafval. Ook de service was hoger en we hadden lagere afvalkosten dan de gemiddelde gemeente. We verwachten dat deze daling doorzet.

We hebben minder restafval in de grondstofstromen

De kwaliteit van de ingezamelde grondstoffen was en blijft een punt van aandacht. Ook in Bronckhorst troffen wij restafval aan bij het oud papier, het PMD en in de GFT-containers. Dat zorgde ervoor dat 1 vracht PMD en 1 vracht GFT niet als grondstof verwerkt konden worden. Door gerichte voorlichting en handhaving probeerden wij de kwaliteit van de ingezamelde grondstoffen te vergroten.

Indicatoren

Lokale indicator

Landelijk verplichte indicatoren

Gegevens overgenomen van www.waarstaatjegemeente.nl stand d.d. 14-02-2022

Risico's